Hiện nay, nhựa là vật liệu quen thuộc trong đời sống hàng ngày, nhưng không phải loại nhựa nào cũng an toàn. BPA (Bisphenol A) là hợp chất hóa học thường được sử dụng trong quá trình sản xuất nhựa polycarbonate và nhựa epoxy resin. Mặc dù rất phổ biến, nhưng BPA đang gây nhiều tranh cãi về tác hại đối với sức khỏe con người.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu BPA là gì, những nguy hại mà nó gây ra và cách phòng tránh việc tiếp xúc với BPA trong đời sống hàng ngày.
BPA là gì?
BPA có tên đầy đủ là Bisphenol A, có công thức hóa học là (CH3)2C(C6H4OH)2. Đây là chất hóa học dùng để thêm vào để sản xuất nhựa polycarbonate, làm thành các chai nước, thiết bị thể thao, đĩa CD, DVD, các đường ống dẫn nước…
Bisphenol A được phát hiện vào những năm 1980 bởi nhà hóa học người Nga Aleksandr Dianin. Nhưng đến năm 1950, các nhà hóa học mới nhận ra việc trộn BPA với những thành phần khác sẽ làm tăng độ trong suốt, tính dẻo và chắc chắn của sản phẩm.
Ngày nay, chất BPA thường có trong các sản phẩm đồ chơi trẻ em và đồ gia dụng bằng nhựa như hộp nhựa đựng thực phẩm, bát đĩa, cốc, cặp lồng, hộp, chai, lọ, bình sữa trẻ em, thùng đựng bia, rượu…
Ngoài các sản phẩm trên, chất bisphenol-A còn rất phổ biến trong các loại sơn, chủ yếu là các loại sơn epoxy dùng để tráng bên trong các sản phẩm nhựa và đồ hộp kim loại đựng thực phẩm. Hoặc có trong các loại sơn tổng hợp để sơn tường nhà, cửa, bàn ghế,v.v.
BPA xâm nhập vào cơ thể con người bằng cách nào?
Qua thực phẩm và đồ uống
Khi sử dụng chai nhựa, hộp đựng thực phẩm có chứa BPA, đặc biệt là khi hâm nóng trong lò vi sóng hoặc đổ nước nóng vào, BPA có thể thôi ra và ngấm vào thực phẩm hoặc nước uống.
Lớp lót nhựa chứa BPA bên trong lon đồ hộp cũng có thể hòa tan vào thực phẩm, đặc biệt là thực phẩm có tính axit hoặc nhiều dầu mỡ.
Qua tiếp xúc da
BPA có thể hấp thụ qua da khi chạm vào các biên lai in nhiệt (hóa đơn từ máy POS, vé xe, vé rạp phim).
Một số loại nhựa có chứa BPA dùng trong sản xuất đồ chơi, thiết bị y tế cũng có thể truyền BPA qua da khi tiếp xúc lâu dài.
Qua đường hô hấp
BPA có thể tồn tại dưới dạng bụi trong không khí, đặc biệt tại các nhà máy sản xuất nhựa hoặc trong môi trường có nhiều sản phẩm nhựa bị phân hủy.
Những người làm việc trong ngành công nghiệp nhựa có nguy cơ hít phải BPA cao hơn so với người bình thường.
Qua truyền từ mẹ sang con
BPA có thể truyền từ mẹ sang thai nhi thông qua nhau thai.
Ở trẻ sơ sinh, BPA có thể đi vào cơ thể thông qua sữa mẹ nếu người mẹ tiếp xúc với BPA trong thực phẩm hoặc môi trường.
Việc hạn chế tiếp xúc với BPA bằng cách sử dụng các sản phẩm không chứa BPA, tránh đựng thực phẩm nóng trong nhựa và rửa tay sau khi chạm vào hóa đơn là cách hiệu quả để bảo vệ sức khỏe.
Tác hại của BPA đối với người sử dụng
BPA (Bisphenol A) là một hợp chất hóa học có trong nhiều sản phẩm nhựa và bao bì thực phẩm, có thể gây ra nhiều tác hại đối với sức khỏe con người. BPA được biết đến như một chất gây rối loạn nội tiết, ảnh hưởng đến hormone trong cơ thể, đặc biệt là estrogen. Khi tiếp xúc lâu dài, BPA có thể gây mất cân bằng nội tiết tố, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản ở cả nam và nữ, làm giảm chất lượng tinh trùng, gây rối loạn chu kỳ kinh nguyệt và tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến hệ sinh sản.
Không chỉ ảnh hưởng đến nội tiết, BPA còn liên quan đến nguy cơ ung thư. Nhiều nghiên cứu cho thấy BPA có thể tác động đến DNA, kích thích sự phát triển của tế bào ung thư, đặc biệt là ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt và ung thư gan. Ngoài ra, BPA còn có tác động tiêu cực đến hệ tim mạch, làm tăng huyết áp, gây xơ vữa động mạch và tăng nguy cơ đột quỵ.
Trẻ em và thai nhi là nhóm đối tượng dễ bị ảnh hưởng nhất bởi BPA. Phụ nữ mang thai tiếp xúc nhiều với BPA có thể làm tăng nguy cơ sinh non, trẻ sơ sinh nhẹ cân hoặc gặp các vấn đề về phát triển thần kinh. BPA cũng có thể gây ảnh hưởng đến não bộ, làm suy giảm trí nhớ, tác động tiêu cực đến khả năng học tập và làm tăng nguy cơ rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) ở trẻ nhỏ.
Ngoài ra, BPA còn được cho là có liên quan đến tình trạng béo phì và bệnh tiểu đường loại 2. Hợp chất này có thể làm rối loạn quá trình trao đổi chất, tăng tích trữ chất béo và làm suy giảm khả năng sử dụng insulin của cơ thể. Bên cạnh đó, hệ miễn dịch cũng bị ảnh hưởng khi tiếp xúc với BPA trong thời gian dài, khiến cơ thể dễ bị viêm nhiễm và suy yếu khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh.
Làm thế nào để phòng tránh nhựa chứa BPA?
Lựa chọn sản phẩm không chứa bpa
Khi mua các sản phẩm bằng nhựa, hãy ưu tiên chọn các sản phẩm có nhãn “BPA-Free”. Điều này đặc biệt quan trọng đối với chai nước, hộp đựng thực phẩm và các vật dụng sử dụng hàng ngày. Một số loại nhựa vẫn có thể chứa BPA hoặc các hợp chất tương tự gây hại, do đó bạn cần chú ý đến ký hiệu trên sản phẩm.
Cụ thể, hãy tránh các sản phẩm có ký hiệu nhựa số 3 (PVC) và số 7 (PC hoặc các loại nhựa hỗn hợp). Những loại nhựa này có nguy cơ chứa BPA hoặc các chất thay thế có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Thay vào đó, bạn nên lựa chọn nhựa số 1, 2, 4 và 5, vì đây là những loại nhựa an toàn hơn.
Hạn chế sử dụng hộp nhựa đựng thực phẩm nóng
Nhiệt độ cao là một trong những yếu tố có thể làm BPA thôi nhiễm từ nhựa vào thực phẩm. Vì vậy, bạn nên tránh sử dụng hộp nhựa để đựng thức ăn nóng hoặc hâm nóng thức ăn trong lò vi sóng. Thay vào đó, hãy sử dụng hộp đựng thực phẩm bằng thủy tinh, inox hoặc sứ để đảm bảo an toàn hơn.
Ngoài ra, nếu buộc phải sử dụng hộp nhựa, hãy đảm bảo rằng chúng có ký hiệu “microwave-safe” (an toàn với lò vi sóng), nhưng ngay cả khi có ký hiệu này, việc hạn chế sử dụng vẫn là lựa chọn tốt hơn để bảo vệ sức khỏe lâu dài.
Tránh sử dụng thực phẩm đóng hộp
Nhiều người không biết rằng thực phẩm đóng hộp cũng có thể chứa BPA. Lớp lót bên trong lon kim loại thường chứa hợp chất này để chống rỉ sét và bảo quản thực phẩm lâu hơn. Khi tiếp xúc với thực phẩm, đặc biệt là các thực phẩm có tính axit như cà chua, nước trái cây hoặc súp, BPA có thể thôi nhiễm vào thức ăn và gây nguy hại cho sức khỏe.
Do đó, nếu có thể, bạn nên hạn chế tiêu thụ thực phẩm đóng hộp. Thay vào đó, hãy chọn các sản phẩm đóng gói trong chai thủy tinh hoặc hộp giấy an toàn hơn. Nếu bắt buộc phải dùng thực phẩm đóng hộp, hãy rửa sạch thực phẩm trước khi sử dụng để giảm lượng BPA có thể bám trên bề mặt.
Hạn chế tiếp xúc với giấy in nhiệt
Không chỉ tồn tại trong nhựa, BPA còn có trong giấy in nhiệt, loại giấy được sử dụng phổ biến để in biên lai thanh toán, vé xe, vé xem phim và một số loại hóa đơn. Khi tay tiếp xúc với giấy này, BPA có thể hấp thụ qua da và đi vào cơ thể.
Để hạn chế nguy cơ này, bạn nên rửa tay ngay sau khi cầm biên lai thanh toán. Nếu có thể, hãy chọn nhận hóa đơn điện tử thay vì hóa đơn giấy. Khi phải cầm giấy in nhiệt, bạn có thể dùng nhíp hoặc giấy lót để hạn chế tiếp xúc trực tiếp.
Sử dụng bình đựng nước an toàn
Chai nhựa dùng một lần có thể chứa BPA và dễ bị phân hủy khi tiếp xúc với nhiệt độ cao. Khi để chai nhựa dưới ánh nắng hoặc trong xe hơi, nhiệt độ tăng lên có thể khiến BPA thôi nhiễm vào nước uống. Do đó, bạn không nên để nước uống trong chai nhựa quá lâu, đặc biệt là khi tiếp xúc với môi trường nóng.
Thay vì sử dụng chai nhựa, bạn nên chuyển sang bình thủy tinh hoặc inox để đảm bảo an toàn. Những loại bình này không chỉ bền hơn mà còn giúp bạn hạn chế tiếp xúc với các hóa chất tiềm ẩn trong nhựa.
Chọn đồ chơi an toàn cho trẻ nhỏ
Trẻ nhỏ thường có thói quen ngậm hoặc cắn các đồ chơi, điều này khiến chúng dễ tiếp xúc với BPA nếu đồ chơi làm từ nhựa không an toàn. Để bảo vệ trẻ, bạn nên chọn các sản phẩm được làm từ gỗ, silicone thực phẩm hoặc nhựa an toàn (có chứng nhận không chứa BPA).
Ngoài ra, cần tránh mua đồ chơi nhựa không rõ nguồn gốc hoặc có mùi hóa chất nồng nặc. Nếu có thể, hãy ưu tiên các sản phẩm từ thương hiệu uy tín và được kiểm định an toàn cho trẻ em.
Tạm kết
Hạn chế tiếp xúc với BPA không chỉ là một biện pháp bảo vệ sức khỏe cá nhân mà còn giúp bảo vệ môi trường. Những thay đổi nhỏ trong thói quen hàng ngày, như chọn sản phẩm không chứa BPA, tránh sử dụng hộp nhựa khi đựng thức ăn nóng, và giảm thiểu tiếp xúc với giấy in nhiệt, có thể giúp bạn và gia đình giảm thiểu rủi ro sức khỏe. Bằng cách áp dụng các biện pháp này, bạn có thể xây dựng một lối sống lành mạnh hơn, giảm nguy cơ tiếp xúc với các hóa chất có hại và bảo vệ sức khỏe một cách hiệu quả hơn.
Thông tin chi tiết
CÔNG TY CỔ PHẦN NHỰA TIẾN ĐỨC
Hotline: 0915267992
Email: nhuatienduc@nhuatienduc.com
Website: www.nhuatienduc.com
Youtube: https://www.youtube.com/@plastictienduc
VPGD: Ô 56 – Liền kề 1, KĐT Tân Tây Đô, Tân Lập, Đan Phượng, Hà Nội.
Nhà máy 1: KCN bờ trái sông Đà, Phường Hữu Nghị, TP Hòa Bình, Tỉnh Hòa Bình
Nhà máy 2: Xóm 6A, Hưng Đạo, Hưng Nguyên, Nghệ An.
Nhà máy 3: Cụm công nghiệp Trảng Nhật 2, Điện Hòa, Điện Bàn, Quảng Nam.